Η αστρολογία, ένα αρχαίο σύστημα που συνδέει τα ουράνια σώματα με τα ανθρώπινα γεγονότα, συνεχίζει να διχάζει την κοινωνία. Κάποιοι την υποστηρίζουν θερμά, ενώ άλλοι την απορρίπτουν έντονα. Ο φανατισμός γύρω από την αστρολογία, είτε θετικός είτε αρνητικός, μπορεί να εξηγηθεί με την “Θεωρία Διαχείρισης Τρόμου” (Terror Management Theory – TMT) και την ανάγκη διατήρησης της προσωπικής επιλογής και ελευθερίας βούλησης. Αυτή η ψυχολογική θεωρία εξετάζει πώς οι άνθρωποι αντιδρούν στο φόβο του θανάτου και της θνησιμότητας, ενώ η ανάγκη για ελευθερία και έλεγχο προσθέτει μια άλλη διάσταση στον φανατισμό κατά της αστρολογίας.
Η Θεωρία Διαχείρισης Τρόμου (TMT)
Η Θεωρία Διαχείρισης Τρόμου, που αναπτύχθηκε από τους κοινωνικούς ψυχολόγους Jeff Greenberg, Sheldon Solomon και Tom Pyszczynski, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι, συνειδητοποιώντας την αναπόφευκτη θνησιμότητά τους, αναπτύσσουν πολιτισμικές κοσμοθεωρίες και συστήματα πεποιθήσεων που δίνουν νόημα στη ζωή και προσφέρουν μια αίσθηση αθανασίας, είτε συμβολικής είτε κυριολεκτικής. Αυτές οι πεποιθήσεις λειτουργούν ως “ασπίδες” ενάντια στον τρόμο που προκαλεί η επίγνωση του θανάτου.
Φανατισμός Υπέρ της Αστρολογίας
Για τους υποστηρικτές της αστρολογίας, το σύστημα αυτό προσφέρει μια αίσθηση τάξης και προβλεψιμότητας στον κόσμο. Η ιδέα ότι οι κινήσεις των πλανητών μπορούν να επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων δίνει μια αίσθηση σκοπού και σύνδεσης με κάτι μεγαλύτερο από την καθημερινή πραγματικότητα. Αυτή η αντίληψη μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός άμυνας ενάντια στην αβεβαιότητα και τον φόβο της θνησιμότητας.
Η αστρολογία παρέχει επίσης ένα σύστημα κατανόησης της προσωπικότητας και της τύχης, το οποίο μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να εξηγήσουν τα γεγονότα της ζωής τους και να πάρουν αποφάσεις. Αυτή η αίσθηση νοήματος και καθοδήγησης μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και να προσφέρει ψυχολογική ανακούφιση σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητες.
Όταν κάποιος αμφισβητεί την αστρολογία, αυτό μπορεί να θεωρηθεί απειλή για έναν φανατικό υποστηρικτή που προσφέρει νόημα στη ζωή του, οδηγώντας σε έντονες αντιδράσεις και περαιτέρω φανατισμό.
Φανατισμός Κατά της Αστρολογίας
Από την άλλη πλευρά, οι επικριτές της αστρολογίας μπορεί να βλέπουν το σύστημα αυτό ως μια μορφή δεισιδαιμονίας που δεν έχει επιστημονική βάση και αποπροσανατολίζει τους ανθρώπους από την πραγματικότητα. Όμως, πέρα από αυτό, για πολλούς αρνητές της αστρολογίας, η ίδια η ιδέα ότι οι πλανήτες ή οποιαδήποτε εξωτερική δύναμη μπορεί να επηρεάσει τη ζωή τους θεωρείται ως απειλή στην προσωπική τους επιλογή και την ελευθερία βούλησης.
Η επιθυμία για απόλυτο έλεγχο στη ζωή τους κάνει την ιδέα ότι υπάρχει κάτι μεγαλύτερο που μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις τους εξαιρετικά ανησυχητική. Η εναντίωση στην αστρολογία, σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι απλώς μια απόρριψη της δεισιδαιμονίας, αλλά και μια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η προσωπική ελευθερία και αυτονομία παραμένουν αδιαμφισβήτητες.
Η αστρολογία, με τους ισχυρισμούς της για την επίδραση των ουράνιων σωμάτων στις ζωές των ανθρώπων, μπορεί να θεωρηθεί ότι περιορίζει ή υπονομεύει τη δυνατότητα των ατόμων να επιλέγουν ελεύθερα τη μοίρα τους. Οι άνθρωποι που απορρίπτουν την αστρολογία συχνά το κάνουν επειδή επιθυμούν να πιστεύουν ότι είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι για τις επιλογές τους και το μέλλον τους, και κάθε τι που υπονοεί το αντίθετο αποτελεί απειλή.
Τι Δικαιολογεί το Μίσος;
Τίποτα, αλλά ας μιλήσουμε θεωρητικά.
Το μίσος και ο φανατισμός, είτε υπέρ είτε κατά της αστρολογίας, συχνά πηγάζουν από την ανάγκη να υπερασπιστούμε τις κοσμοθεωρίες μας που μας προσφέρουν μια αίσθηση τάξης, ασφάλειας και σκοπού. Όταν αυτές οι κοσμοθεωρίες αμφισβητούνται, οι άνθρωποι συχνά αντιδρούν με ένταση, διότι η αμφισβήτηση αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως απειλή για την ίδια την ύπαρξή τους και την αυτονομία τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο φανατισμένο είναι ένα άτομο τόσο χαμηλότερη είναι η αυτοεκτίμησή του. Αυτό συμβαίνει γιατί στηρίζει την προσωπική του αξία σε πράγματα πέρα από τον εαυτό του. Συνεπώς, όταν αμφισβητούνται, αμφισβητείται εμμέσως και το ίδιο, κατά κάποιον τρόπο.
Η διαμάχη γύρω από την αστρολογία δεν είναι απλώς μια αντιπαράθεση μεταξύ ορθολογισμού και δεισιδαιμονίας, αλλά και μια βαθύτερη μάχη για την υπαρξιακή ασφάλεια και την ελευθερία βούλησης. Κάθε πλευρά προσπαθεί να διατηρήσει μια αίσθηση τάξης και σταθερότητας στον κόσμο, είτε μέσα από την αποδοχή ενός υπερβατικού συστήματος πεποιθήσεων είτε μέσα από την απόρριψη κάθε τι που δεν βασίζεται στη λογική και την επιστήμη, αλλά και την υπεράσπιση του δικαιώματος για απόλυτο έλεγχο στη ζωή τους.
Greek 
English